Νίκος Τσούκας: ένας «καλός ηθοποιός»

Τον είχαμε δει πριν λίγα χρόνια στο σίριαλ του Λαζόπουλου στον Alpha «Οδός Παραδείσου 7» - τον θυμόμαστε όμως από τις ασπρόμαυρες ταινίες της χρυσής εποχής του ελληνικού κινηματογράφου. Δίνει σπάνια συνεντεύξεις και ακόμη σπανιότερα απασχολεί τα media – ένας πολύ σοβαρός λόγος για να τον αναζητήσω και να μιλήσω μαζί του.

Πότε ξεκινήσατε πρώτη φορά στην ηθοποιία;

Το ’61 με τον Φωτόπουλο, στο Έξω οι Κλέφτες, που αργότερα γυρίστηκε και ταινία.

Εκείνος ήταν ο πρώτος σας ρόλος;

Βέβαια. Μόλις είχα τελειώσει τη σχολή – γιατί τότε, σε αντίθεση με σήμερα, για να γίνεις ηθοποιός και να βγάλεις άδεια επαγγέλματος, έπρεπε να έχεις τελειώσει κάποια σχολή θεάτρου. Είχα πάρει σβάρνα λοιπόν, τα θέατρα, αλλά πέρναγα κάθε μέρα από το θέατρο Παπαϊωάννου, γωνία Καποδιστρίου και Πατησίων, όπου μου είχαν πει ότι ίσως υπήρχε κάποιος ρόλος για μένα. Πήγαινα κάθε πρωί πριν τους ηθοποιούς! Ε, τώρα, θες από την επιμονή μου, θες επειδή δεν υπήρχε κάποιος, φτάνει μια μέρα και μου λέει ο Φωτόπουλος να ανέβω να διαβάσω ένα κομμάτι, από έναν ρόλο όπου έπρεπε να υποδυθώ κάποιον 70 χρονών!

Τι ηλικία είχατε τότε;

25-26 χρονών. Με το που με άκουσε, μου λέει «τι είσαι εσύ ρε παιδί μου! Πινέζα!» εννοώντας «Αυτός είσαι! “Kαρφώθηκες” στο ρόλο», και με πήρε.

Tι έχει αλλάξει από τότε προς το καλύτερο και τι προς το χειρότερο;

Τότε υπήρχε πιο πολλή αξιοκρατία στο αν θα πάρεις έναν ρόλο. Επιπλέον, σήμερα ο κόσμος δεν πάει τόσο πολύ πια στο θέατρο.

Σε τι πιστεύετε ότι οφείλεται;

Κατ’ αρχάς, στην τηλεόραση που τους κρατά όλους μέσα. Όλοι πια είναι κουρασμένοι για να βγουν το βράδυ, έχουν αυτοκίνητα και σκέφτονται που θα παρκάρουν – σοβαρά! Είναι και η οικονομική στενότητα… έχει αλλάξει η ζωή μας. Εδώ στην Πατησίων, μια φορά, ήταν γεμάτο μαγαζάκια. Τώρα κάθε δέκα μέτρα έχει «Ενοικιάζεται». Άνοιξε το Mall και έκλεισαν σαράντα. Άνοιξε παρακάτω ένα σούπερ μάρκετ και έκλεισε ο μανάβης, έκλεισε ο χασάπης, έκλεισε ο φούρναρης…

Νοσταλγείτε;

Στη ζωή, ερχόμαστε με το όνειρο και φεύγουμε με τις αναμνήσεις. Κόντρα στο ρεύμα, όμως, δεν μπορείς να πας, ούτε να ζεις πάντα με τις αναμνήσεις. Έτσι δεν είναι; Δεν γίνεται. Νομίζω όμως ότι τότε οι άνθρωποι είχαν καλύτερες σχέσεις. Έβλεπες ανθρώπους που τραγουδάγανε, στα σπίτια, στις γειτονιές και τις αυλές. Και οι ηθοποιοί είχαμε πολύ ωραίες σχέσεις μεταξύ μας. Σήμερα, δεν υπάρχει εκείνη η ζεστασιά.

Πώς μπήκατε στο σίριαλ του Λαζόπουλου;

Ε, πώς γίνονται αυτά τα πράγματα; Με πήραν τηλέφωνο από την παραγωγή και μου είπαν ότι ο Λάκης με είχε ζητήσει για έναν συγκεκριμένο ρόλο…

Μένατε πάντα στην Αθήνα;

Ήρθα το 1957 για να σπουδάσω θέατρο. Η Αθήνα δεν με συγκίνησε ποτέ ιδιαίτερα. Αλλά η Ελλάδα έχει πολύ όμορφες πόλεις. Το Ναύπλιο, η Καβάλα όπου ήμουν τρεις μήνες και στο ΔΗΠΕΘΕ, οι Σέρρες τα Γιάννενα…

Η εμπειρία σας από τα ΔΗΠΕΘΕ είναι θετική ή αρνητική;

Για μένα είναι πολύ ωραίος θεσμός, αλλά δυστυχώς δεν γίνεται σωστά. Όταν πάει ο κάθε σκηνοθέτης να βγάλει τα εσώψυχά του, ή ο κάθε άσχετος δήμαρχος διορίζει τον διευθυντή π.χ. με κομματικά κριτήρια, δεν γίνεται έτσι… Οι ηθοποιοί είναι τρεις κατηγορίες σήμερα: οι κομματικοποιημένοι, το μασονο-αδερφάτο –που είναι και το μεγαλύτερο λόμπυ, και οι «εργάτες» σαν κι εμένα. Ανήκω στην τρίτη κατηγορία συνειδητά.

Θεωρείτε ότι είστε ρολίστας κωμικός;

Καρατερίστας, ρολίστας… ναι. Αλλά δεν είμαι μόνο κωμικός. Έχω κάνει και δράμα. Πιστεύω ότι ένας καλός ηθοποιός δεν είναι ούτε μόνο κωμικός ούτε μόνο δραματικός. Ο Μουσούρης, όταν ξεκινούσα, μου είχε πει μια φορά και δεν το ξέχασα ποτέ: να μη σε ενδιαφέρει αν θα πουν «ο Τσούκας ο θιασάρχης, ο Τσούκας ο πρωταγωνιστής». Να χαρείς μόνο αν πουν «ο Τσούκας ο καλός ηθοποιός». Τότε θα έχεις πετύχει. Δυστυχώς στην εποχή μας, οι δημόσιες σχέσεις είναι απαραίτητες. Τώρα είναι δοτά τα πάντα.

Σήμερα θεωρείτε ότι πιο καλοί ηθοποιοί βρίσκονται στο θέατρο, στην τηλεόραση ή στην πολιτική;

Στην πολιτική. Οι πρώτοι και οι καλύτεροι υποκριτές. Όπως λέει κάπου και ο Σέξπηρ: «πολιτικοί είναι αυτοί που δεν φοβούνται τον Θεό».

Ο κόσμος σας αναγνωρίζει στο δρόμο; Τι σας λέει συνήθως;

«Νικόλα!» Δεν είναι λαϊκισμός, αλλά κάτι ανθρώπινο. Με το σήριαλ, μου λέγανε «μπράβο», «μη βγάλεις το καβουράκι», τέτοια.

Γιατί; Τους θυμίζετε τον παλιό ελληνικό κινηματογράφο;

Ίσως. Με αγαπούν. Πάω να ψωνίσω στη λαϊκή και αντί για ένα λάχανο, φεύγω με δυο και ρέβες πεσκέσι. Το λάχανο είναι το ζήτημα; Η συγκίνηση είναι. Με βλέπουν σαν έναν απλό άνθρωπο. Δεν έχω δώσει ποτέ μου αυτόγραφο.

Δεν σας ζητούν;

Μου ζητούν, αλλά λέω «με συγχωρείτε, δεν έχω». Δεν είμαι σνομπ, το αντίθετο. Αλλά, να, δεν καταλαβαίνω - τι κάνω εγώ καλύτερο από σένα; Επειδή έχω κάποια δημοσιότητα; Και λοιπόν; Αυτό που υπερασπίζεσαι, πρέπει να το κάνεις τίμια και ωραία. Αυτό μετράει. Η γκλαμουριά δεν μ’ άρεσε ποτέ. Μου αρέσουν τα απλά, ανθρώπινα πράγματα.

Επιτρέψτε μου τη γνώμη, αλλά πιστεύω ότι αυτή η ντομπροσύνη χαρακτηρίζει ολόκληρη τη χρυσή εποχή του ελληνικού κινηματογράφου.

Θα σου πω μια ιστορία: μια φορά στη Θεσσαλονίκη, Μεγάλο Σάββατο, είχα αργήσει σε μια πρόβα με την Βουγιουκλάκη. Τρέχω να προλάβω και έχω λασπώσει τα παπούτσια μου μες το ψιλόβροχο. Σταματάω, λοιπόν, σε έναν λούστρο στο δρόμο, μην εμφανιστώ χάλια. Βγάζει αυτός

ένα πανί, βγάζει μετά κάτι άλλο, μετά μια βούρτσα, μετά το βερνίκι… Κάνει αγάλι αγάλι το ένα παπούτσι, ξεκινάει να σκουπίζει το δεύτερο, ιεροτελεστία ολόκληρη. Βρε παιδάκι μου, του λέω, βιάζομαι, σε παρακαλώ, απλώς καθάρισέ τα λίγο… και ξέρεις τι μου είπε;

Τι;

-Πηγαίνετε, κύριε, είμαι στιλβωτής, δεν είμαι λούστρος. Και με έδιωξε! Δεν μου πήρε λεφτά. Αν το σκεφτείς σε βάθος, αυτό σημαίνει ότι έκανε σωστά τη δουλειά του. Με αξιοπρέπεια, αγωγή και τιμιότητα. Σαν να καθάριζε τα δικά του παπούτσια.

Αυτό θα συμβουλεύατε σήμερα έναν νέο ηθοποιό;

Ναι. Να αγαπάει τη δουλειά του. Δουλειά σωστή, όμως. Αν κάποιος κάνει τη δουλειά του τίμια και ωραία, κάποια στιγμή θα δικαιωθεί. Εμείς είχαμε για πρότυπά μας –ακούστε ονόματα: τον Κατράκη, τη Λαμπέτη, τον Λογοθετίδη, τον Αυλωνίτη… Υπάρχει διαφορά.

Ένα ζήτημα είναι τα πρότυπα. Λένε όμως, ότι αναζητώντας κάποιος τη δόξα, αναγκάζεται να κάνει και πράγματα που δεν θέλει…

Τι πάει να πει «δεν θέλει»; Όταν κάποιος κάνει κάτι, θέλει και το κάνει. Μην ακούς αυτά που λένε «το παιδί παρασύρθηκε», τι πάει να πει παρασύρθηκε; Αν δεν θέλεις κάτι, δεν το κάνεις.

Το λέτε γι’ αυτούς που κάνουν εκπτώσεις στις καλλιτεχνικές απαιτήσεις τους;

Κάνουν εκπτώσεις, κάνουν συμβιβασμούς… Και παλιά γινόταν αλλά στις μέρες μας παραέχουν γίνει πολλοί οι Λαιστρυγόνες και οι Κύκλωπες που λέει κι ο Καβάφης.

Το επάγγελμά μας είναι πολύ ματαιόδοξο. Και είναι πολύ ωραία δουλειά η ρουφιάνα…

Εσείς ζούσατε απ’ την ηθοποιία;

Από το θέατρο, ναι. Εκεί, τα πράγματα ανθούσαν. Δουλεύαμε 11 μήνες το χρόνο. Να φανταστείς, απειλούσε να με χωρίσει η γυναίκα μου επειδή δούλευα τόσο! Αρχίζαμε το Σεπτέμβρη και συνεχίζαμε και το Πάσχα. Δεν υπήρχαν 100 θέατρα όπως σήμερα, υπήρχαν 12 και όλα δούλευαν. Όλο το χρόνο! Με το που τελείωνε το Πάσχα, αρχίζαμε παραστάσεις για το καλοκαίρι. Από το θέατρο ζούσαμε. Το 1971 που δούλευα με την Αλίκη, έπαιρνα τότε γύρω στις 11 χιλιάδες δραχμές, εκεί που ο μέσος μισθός ήταν 1.800…

Και στον κινηματογράφο;

Εκεί, για να παίξεις σε ταινία, έπρεπε να πας με δικά σου ρούχα, με δικό σου κοστούμι. Όπως φαντάζεσαι, οι γυναίκες είχαν πιο πολύ πρόβλημα, γιατί έπρεπε, όσο ‘ναι, να είναι ωραίες και με ωραία φορέματα. Αν ήταν μεγάλη η παραγωγή, το πολύ πολύ να μας έδιναν λίγο χαλβά ή ψωμί κι ελιά στα διαλείμματα. Θυμάμαι, κάποτε που ο Παπαμιχαήλ μου έσκισε κατά λάθος το πουκάμισο σε μια σκηνή - στους Φορτουνάκηδες και τους Βροντάκηδες, και ήμουν απαρηγόρητος… γιατί δεν είχα άλλο.

Τι δεν θα κάνατε ποτέ για να γίνετε διάσημος;

Είμαι άνθρωπος χαμηλών τόνων. Οργάνωσα συνειδητά τη ζωή μου έτσι και την οικογένειά μου. Είμαι απ’ τους λίγους ηθοποιούς που έχουν μείνει τόσα χρόνια με την ίδια γυναίκα! (γέλια) Δεν μπορώ σαν άνθρωπος να πηγαίνω να με φωτογραφίζουν, σε κοινωνικές εκδηλώσεις, με τις γκόμενες και όλα αυτά… δεν μπορώ.

Κι αν ξεκινούσατε σήμερα;

Μπορεί να πω ότι δεν θα έκανα τα ίδια λάθη, αλλά το πιο μεγάλο μου λάθος είναι ότι… δεν διδάσκομαι από τα λάθη μου!

Είναι πολύ ανθρώπινο αυτό όμως, που λέτε. Τόσο ανθρώπινο όσο και τα λάθη.

Πολλές φορές κάνω αυτοκριτική, λέω να, θα ‘θελα να παίξω κάποιους ρόλους, πάω σε μια καλή παράσταση και ζηλεύω. Δεν χαίρομαι, ζηλεύω. Καταλαβαίνεις;

Και αν είναι κακή;

Τότε ντρέπομαι.

Είτε έτσι είτε αλλιώς, το παίρνετε προσωπικά δηλαδή;

Ναι, δεν μπορώ να κάνω διαφορετικά. Αν π.χ. δω μια κακή παράσταση, λέω, τι δουλειά είναι αυτή που κάνω; Κι εγώ έτσι φαίνομαι στον κόσμο;

~ ~ ~ ~ H συνέντευξη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Homme

data
Νίκος Τσούκας - Φιλμογραφία