Η απλή μέθοδος των 3

Μια από τις αρχές που χαρακτήρισαν την απαρχή της μαθηματικής επιστήμης, ήταν ότι αυτή διαφημίστηκε ως «η επιστήμη της βεβαιότητας». Τα μαθηματικά και η γεωμετρία κλήθηκαν να δώσουν αδιάσειστες απαντήσεις και όντως, μέχρι μια εποχή τα κατάφεραν. Όσο, τουλάχιστον, χρειάστηκε στην Ανθρωπότητα για να ανακαλύψει κάτι που π.χ. οι αρχαίοι Αιγύπτιοι γνώριζαν από το 3.000 π.Χ., όπως οι χρήσεις του αριθμού π (3,14).
Στη διάρκεια των χρόνων, ανακαλύψαμε (για την ακρίβεια ο Αϊνστάιν) πως όχι μόνο όλα είναι σχετικά και εξαρτώνται από το πρίσμα που βλέπεις τα πράγματα, αλλά και πως οι διαστάσεις δεν είναι 3 όπως μάθαμε στο σχολείο (ύψος, πλάτος, βάθος), υπάρχει και ο Χρόνος - που και αυτός όμως είναι σχετικός…
Σε έναν κόσμο όπου συνηθίσαμε να συναντάμε ή να φανταζόμαστε τα πάντα σε ζευγάρια -αρσενικό και θηλυκό, βόρειο και νότιο ημισφαίριο, μέρα και νύχτα, δεξιά και αριστερά, πάνω και κάτω- συνειδητοποιήσαμε ξαφνικά ότι υπάρχει (πάντα υπήρχε) και η «τρίτη πιθανότητα»: το τρίτο φύλο, ο τρίτος δρόμος για το Σοσιαλισμό ή τη Χριστιανοδημοκρατία, το τρίγωνο των Βερμούδων και τα τρία κακά της μοίρας μας, που ωστόσο, σύμφωνα με τον Έρασμο ήταν τρεις απολύτως φυσικές καταστροφές: πυρ, γυνή και θάλασσα.

Ο αριθμός 3 χρησιμοποιήθηκε συχνά στην πεζογραφία ως λογοτεχνική μεταφορά - αναγωγή σε κάθε τι μη φυσικό - ένα κυρίαρχο θέμα στο Φαρενάιτ 451 του Ρέι Μπράντμπουρι, αλλά και στον Πόλεμο των Κόσμων του Γουέλς όπου οι εξωγήινοι έχουν τρία μάτια, τρία πλοκάμια, τρία πόδια κ.ο.κ. Σε κάθε περίπτωση, η ύπαρξη του 3 ταυτίστηκε με κάτι πέρα από τα ανθρώπινα, όπως π.χ. οι τρεις Μοίρες της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας, οι τρεις ευχές που κάθε τζίνι προσφέρει στον εφήμερο αφέντη του, ή η τριπλή ενσάρκωση του Θείου στον Χριστιανισμό με την Αγία Τριάδα - ένα φαινόμενο τριαδικότητας που απαντάται και σε άλλες θρησκείες.
Σήμερα, δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τι θα είχε συμβεί αν ο Ευκλείδης δεν ανακάλυπτε τους τρεις (πάλι;) τύπους τριγώνων, σκαληνό, ισόπλευρο και ισοσκελές, ή αν ο κακός λύκος είχε αναπτύξει άλλες διατροφικές συνήθειες αν αντί για τρία, δεν υπήρχε στην περιοχή του κανένα γουρουνάκι.

Παράλληλα, όμως, με την ενηλικίωση του Ανθρώπου μέσα από την επιστημονική πρόοδο, ανακαλύψαμε ότι το 3 είναι τόσο φυσιολογικός αριθμός όσο και τα αγαπημένα μας ζευγάρια - επιπλέον τα τρία όμοια χαρτιά κερδίζουν το ζευγάρι στο πόκερ και είναι μια πολύ καλή αφετηρία για να πας στο φουλ.
Φυσιολογικό ή όχι, ωστόσο, όταν σε ένα ζευγάρι παρεσειφρύει τρίτος, οι ισορροπία διαταράσσεται, κάτι που η Τζένιφερ Άνιστον μπορεί άνετα να το βεβαιώσει κι ας μην υπήρξε ποτέ της μαθηματικός. «Τρεις μπορούν να κρατήσουν ένα μυστικό αν οι δυο πεθάνουν», αστειευόταν ο Βενιαμίν Φρανκλίνος, κι ας είναι αμφίβολο το κατά πόσον είχε διαβάσει Ερίκο Ίψεν.
Το τριάρι λοιπόν, είναι ένας παγκόσμιος αριθμός που διέπει τα πάντα. Αν παραβλέψουμε το δυσοίωνο τριάρι στο σχολικό έλεγχο που σε στέλνει μετεξιταστέο, ή την υπερκοστολόγηση του λαδόξυδου (τρεις το λάδι, τρεις το ξύδι), σήμερα, το να μετράς ως το τρία είναι κοινή πρακτική σε όλες της κουλτούρες και σε όλους τους πολιτισμούς της γης, ειδικά όταν οι περιστάσεις απαιτούν συγχρονισμό: «με το ένα, με το δυο με το τρία».
Το φαινόμενο ίσως έχει τη ρίζα του στα στρατιωτικά παραγγέλματα που δίδονται πάντα σε τρία στάδια, από το Προ-σοοο-χή, μέχρι το Οκ-λααα-δόν (προειδοποιητικό, αναμονής, εκτελεστικό). Έχοντας ακούσει τον χρόνο εκφοράς στις δυο πρώτες συλλαβές, όλοι μπορούν να προβλέψουν με ασφάλεια που θα πέσει η τρίτη συλλαβή για την εκτέλεση του παραγγέλματος. Όλοι; Ίσως όχι. Υπάρχουν πάντα και εκείνοι που αντί της στακάτης, τελεσίδικης και προσδιοριστικής νομοτέλειας του 3 αρέσκονται στην ασάφεια ή σε αυτό που αποσιωπάται υπονοούμενο. Θα υπογραμμίσω όμως, ότι και σε αυτή την περίπτωση, η μετέωρη σκέψη μπορεί και πάλι να συνοψιστεί με εκφραστή το 3. Για την ακρίβεια, με τρεις τελείες…

-Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Homme