Διονύσης Σαββόπουλος: "Έχω να γράψω νότα δέκα χρόνια, γι’ αυτό με βραβεύσαν φαίνεται..."

(με αφορμή τη βράβευσή του ως Συνθέτης της Χρονιάς απ΄το περιοδικό STATUS)

... Ωστόσο, πέρυσι, γιορτάζοντας τα 40 χρόνια από το δίσκο-σταθμό μιας ολόκληρης εποχής «To Περιβόλι του Τρελλού», συντόνισε μαγικά την καρδιά της Αθήνας στη δεκαετία του ’60.  Ακολουθεί η συνομιλία μας.

Με αφορμή τις παραστάσεις σας για τα 40 χρόνια του δίσκου σας «To Περιβόλι του Τρελλού», οι αναγνώστες του STATUS σας ψήφισαν «Συνθέτη της Χρονιάς», για ένα δίσκο που κυκλοφόρησε πριν από τέσσερις δεκαετίες!
Τους ευχαριστώ. Έχω βέβαια να γράψω νότα δέκα χρόνια, γι’ αυτό με βραβεύσαν φαίνεται: Για να συνεχίσω μη γράφοντας. Έχουν χιούμορ οι αναγνώστες σας. Καλά να ’μαστε.


Συνήθως ένας δημιουργός δεν συνειδητοποιεί πόσο σημαντικό είναι αυτό που κάνει τη στιγμή που το πραγματοποιεί. Αισθάνεστε κάποιου είδους καλλιτεχνική δικαίωση ύστερα από τόσα χρόνια, για το «Περιβόλι του Τρελλού»;
Αισθάνομαι. Τριγυρνούσαμε, η Άσπα κι εγώ, στην Ευρώπη με πλαστά χαρτιά και δεν είχαμε μία. Έγραφα όμως εκείνα τα τραγούδια και βρήκα μια άκρη με τη δισκογραφική Electra στο Μιλάνο κι άρχισα να τα ηχογραφώ, ονειρευόμενος διεθνή καριέρα, αλλά προέκυψε εγκυμοσύνη της Άσπας. Δεν ξέρω τι «κλικ» έκανε μέσα μου αυτό κι αποφάσισα σε μια νύχτα να τα παρατήσω και να επιστρέψουμε στην Ελλάδα όπως-όπως. Το «Περιβόλι» κι ο μεγάλος μου, ο Κορνήλιος, βγήκαν σχεδόν ταυτόχρονα στο φως. Αναγνωρίστηκα δηλαδή ταυτόχρονα ως νέος άνδρας, ως νέος πατέρας και ως νέος συνθέτης. Άφησα πίσω τον σκοτεινό εαυτό μου και συνέχισα μέσα σ’ ένα αληθινό φως. Για μένα, αυτό είναι η δικαίωση.


Υπάρχει κάποιο έργο σας που να θεωρείτε ότι παραγνωρίστηκε;
Έχω μια αδυναμία στο «Κούρεμα» (1989) επειδή έστρεψε το μεγαλύτερο μέρος του κοινού εναντίον μου. Το ξεφώνισαν και οι εφημερίδες, για πολιτικούς λόγους. Κάτι ανατριχιαστικοί Σαββοπουλολόγοι αγόραζαν το δίσκο, τον σπάγανε και τον βάζαν μέσα σε σελοφάν στη δισκοθήκη τους. Ότι, ναι, τον έχουν, αλλά τον μισούν. Στο Zoom μου πετούσαν δεκάρες, φώναζαν «αίσχος». Φύγαμε με την Άσπα για τη Νέα Υόρκη, τα παιδιά ήταν μεγάλα πια, είχαμε αποπαιδιάσει, και βρήκα μια δουλειά σ’ ένα κλαμπάκι, τρεις φορές την εβδομάδα, 42 και 6η, στο Μανχάταν. Μείναμε καιρό.

Σήμερα, που η αγορά είναι παγκοσμιοποιημένη και τα περισσότερα νέα παιδιά συνθέτουν στα αγγλικά, η πρόκληση είναι η διεθνής καριέρα ή ο ελληνικός στίχος;
Λατρεύω τα αγγλικά τραγούδια. Γιατί όμως να τραγουδήσω εγώ αγγλικά; Με τη μάνα σου στα αγγλικά τσακώνεσαι; Είδα μια ενδιαφέρουσα δήλωση του Lolek, που έλεγε ότι το αγγλόφωνο τραγούδι ίσως τους βολεύει όταν συγκαλύπτει τη μετριότητα του στίχου τους. Θαυμάζω την αυτογνωσία του. Σιγά τη διεθνή καριέρα, αν καταντήσεις παγκοσμιοποιημένος φελλός.


Η ελληνικότητα έχει στις μέρες μας κάποιο καλλιτεχνικό στίγμα;
Όσο υπάρχουν ελληνικά θα προχωράμε. Άλλοτε σπρωγμένοι από την ελπίδα κι άλλοτε απ’ την απελπισία.


Η κρίση αξιών στην ελληνική κοινωνία είναι βαθειά και πολυδαίδαλη. Σε τι μπορούμε να ελπίζουμε; Θα μπορέσει να μας σώσει η τέχνη;
Μόνον η τέχνη μπορεί να μας σώσει. Ο τρόπος με τον οποίο δουλεύουν οι αληθινοί δημιουργοί είναι ένα υψηλό παράδειγμα για όλη την κοινωνία. Στα νιάτα μου ήθελα να ’μαι μοντέρνος, αλλά δεν σνόμπαρα τη μουσική του τόπου μου. Έκανα μια «σύνθεση», από αγάπη για τη σύγχρονη ζωή αλλά και για την παράδοση ταυτοχρόνως. Έτσι δούλευαν όλοι οι δημιουργοί που θαύμαζα: ο Τσαρούχης, ο Κουν, ο Χατζιδάκις, τόσοι και τόσοι. Δυστυχώς αυτό το παράδειγμα δεν το ακολούθησαν οι Έλληνες πολιτικοί, οικονομολόγοι κ.λπ. Μαϊμουδίζανε τους ξένους με τρόπο άτσαλο και αγριορωμαίικο, γι’ αυτό φτάσαμε όπου φτάσαμε. Ποτέ δεν πέτυχε ο εκσυγχρονισμός τους στην Ελλάδα, γιατί δεν ρίζωνε πουθενά. Ενώ αν μεταφέρανε το παράδειγμα του Τσιτσάνη ή του Κουν στο χώρο της πολιτικής θα ’μασταν τώρα χώρα μαγική. Δεν χρειαζόμαστε καθοδηγητές, χρειαζόμαστε «συνθέτες», με την ευρύτερη έννοια. Χρειαζόμαστε έγνοια και αγάπη.

Δημοσιεύεται στο STATUS Φεβρουαρίου που κυκλοφορεί με όλους τους Άντρες της Χρονιάς,
το θεσμό που φέτος συμπληρώνει 15 υπέροχα χρόνια.
Φωτ.: Γιάννης Μπουρνιάς (Effex+)